Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

Οι περσικοί πόλεμοι : περισσότερα για τις μάχες - οι μάχες μέσα από τις πηγές





Η Α΄εκστρατεία των Περσών, 492πΧ

Αιτία Οι Πέρσες ήθελαν να επεκτείνουν το κράτος τους προς τα δυτικά, την Ευρώπη και το Αιγαίο πέλαγος. 


  

Αφορμή βρήκαν τη βοήθεια που έστειλαν Αθηναίοι και Ερετριείς στις ιωνικές πόλεις. 


   

Έτσι ο Δαρείος έστειλε το στρατηγό Μαρδόνιο.  Ο στρατός του όμως συνάντησε μεγάλες δυσκολίες στη Θράκη και ο στόλος του, ενώ περνούσε το ακρωτήριο του Αθω, έπεσε σε τρικυμία και έχασε 300 πλοία. Έτσι ο Μαρδόνιος αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Ασία.



Η Β'  εκστρατεία των Περσών ,  490πΧ




Τον επόμενο χρόνο ο Δαρείος στέλνει τους στρατηγούς Δάτη και Αρταφέρνη, οι οποίοι διασχίζουν με πλοία το Αιγαίο πέλαγος, αποβιβάζονται και καταστρέφουν την Ερέτρια και περνούν απέναντι στο Μαραθώνα.



 Η Μάχη του Μαραθώνα

Η απόβαση των περσικών δυνάμεων στο Μαραθώνα ήταν η πρώτη αμφίβια επιχείρηση στην ιστορία.

Οι δυνάμεις των αντιπάλων

   Πέρσες: Ηταν 90.000 άνδρες (Σιμωνίδης), 210.000 (Κορνήλιος Νέπωτας), 600.000 (Ιουστίνος), 25.000 (Hammond) ή 12.000-15.000 και 200 ιππείς ;

  Έλληνες:  Οι Αθηναίοι ήταν 9.000 και μαζί με τους Πλαταιείς είχαν συγκεντρωθεί 10.000 οπλίτες. 



Οι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς εκμεταλλευόμενοι την υπεροψία και μέθη των  αήττητων μέχρι τότε Περσών, τις συνθήκες του εδάφους στο πεδίο της μάχη , το  ότι πολεμούσαν για τη σωτηρία της πόλης τους   και βασιζόμενοι  στις ικανότητες του στρατηγού Μιλτιάδη, συνέτριψαν τους Πέρσες και τους εξανάγκασαν να αποχωρήσουν με σημαντικές απώλειες.  Αντίθετα οι Αθηναίοι είχαν 192 νεκρούς  και 11 οι Πλαταιείς.

Η επέλαση των Ελλήνων

   «Υστερα από μια εβδομάδα εκνευριστικής αναμονής, οι δύο παρατάξεις

στέκονταν, επιτέλους, αντιμέτωπες», γράφει ο Γιώργος Σταϊνχάουερ. «Στα οκτώ στάδια (περίπου 1.500 μ.) που, όπως λέει ο Ηρόδοτος, τους χώριζαν, μόλις θα διακρίνονταν για τους Ελληνες οι λεπτομέρειες της πυκνής βαρβαρικής γραμμής που έκλεινε τον ορίζοντα. Εγιναν οι θυσίες -τα σφάγια- και βγήκαν ευνοϊκές. Το σύνθημα το έδωσε ο Μιλτιάδης απλώνοντας το χέρι». 




Η  φάλαγγα  ξεκίνησε με τον στριγγό ήχο της φλογέρας. Ας τη φανταστούμε να ορμά τρέχοντας τα 1.500 μ. που τη χώριζαν από τις γραμμές του αντιπάλου. Είναι η εικόνα που δίνει ο Ηρόδοτος.

Οι Πέρσες, λέει, «νόμιζαν ότι οι Αθηναίοι είχαν τρελαθεί και όδευαν στον όλεθρο, καθώς τους έβλεπαν λίγους να τρέχουν χωρίς να έχουν ούτε ιππικό ούτε τοξότες».


Κάποια στιγμή τα επίλεκτα σώματα του περσικού στρατού έκοψαν στο κέντρο τη λεπτή γραμμή των Αθηναίων, που τράπηκαν σε φυγή .«Αυτή ήταν η πιο κρίσιμη στιγμή της σύγκρουσης. 

Στο μεταξύ οι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς που κατείχαν τα κέρατα είχαν προλάβει να τρέψουν σε φυγή τους αντιπάλους και κλείνοντας την τσιμπίδα (συγκλίνοντας τα κέρατα) να συντρίψουν το νικηφόρο περσικό κέντρο». Ετσι σε λίγες ώρες είχαν όλα τελειώσει για τους Πέρσες.


Οι Αθηναίοι καταδίωξαν τους Πέρσες. Ακολούθησε η φονική μάχη στα πλοία, κατά την οποία οι Αθηναίοι προσπάθησαν ­ κατά το ομηρικό πρότυπο ­ να κάψουν τα περσικά πλοία.

 
Ένα στιγμιότυπο από τη μάχη 

Ένας από τους νεκρούς της μάχης ήταν ο Κυναίγειρος, ο αδερφός του μεγάλου τραγικού ποιητή Αισχύλου. Ενώ απέπλεαν οι πέρσες πανικόβλητοι, θέλησε να σταματήσει ένα καράβι πιάνοντας το με το ένα του χέρι. Ένας Πέρσης στρατιώτης του το έκοψε. Τότε αυτός άρπαξε το πλοίο με το άλλο χέρι. Όταν του το έκοψαν κι αυτό βούτηξε με τα δόντια το καράβι. Τότε τον αποκεφάλισαν.





Η ταφή των νεκρών 

Οι νικητές έθαψαν πρόχειρα σε ένα απλό όρυγμα τα σώματα των Περσών και τίμησαν με καύση και ταφή τους 192 νεκρούς Αθηναίους πολεμιστές.  
Στη συνέχεια ύψωσαν ένα  τύμβο 12μέτρων από πάνω τους.

Μετά την ήττα τους οι Πέρσες έπλευσαν προς το Φάληρο με το σκοπό να κυριέψουν την απροστάτευτη Αθήνα. Οι Αθηναίοι όμως Μαραθωνομάχοι είχαν ήδη φτάσει στην πόλη και εμπόδισαν τους Πέρσες να πραγματοποιήσουν το σχέδιό τους.

Ο αγγελιοφόρος
Ο Φειδιππίδης  ήταν ο αγγελιαφόρος των Αθηναίων.  Ήταν αυτός που έτρεξε και μέσα σε μια μέρα έφτασε στη Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια από τους Σπαρτιάτες.
Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού διεξάγεται από το 1983, το "Σπάρταθλο", ένας υπερμαραθώνιος (= αγώνας δρόμου  σε απόσταση μεγαλύτερη από αυτή του Μαραθωνίου) μήκους 245, 3 χιλιομέτρων, που καλύπτει την απόσταση Αθήνα - Σπάρτη.

Η λέξη πανικός  κι η μάχη του Μαραθώνα

Μια παράδοση λέει ότι κάποτε ο Πανας , ο θεός με τη μορφή τράγου, , συνάντησε τον Φειδιππίδη και του παραπονέθηκε ότι οι Αθηναίοι δεν τον λατρεύουν. Αυτός τότε  του υποσχέθηκε ότι θα ιδρύσει ένα βωμό για αυτόν στο ίδιο ακριβώς σημείο. Όταν ήρθαν οι Πέρσες και αποβιβάστηκαν στον Μαραθώνα, ο Πανας φοβήθηκε ότι ,εάν καταστραφεί η Αθήνα, θα χάσει την ευκαιρία να λατρεύεται εκεί. Έτσι την ώρα της μάχης έσπειρε στις τάξεις των Περσών έναν παράλογο και έντονο φόβο με αποτέλεσμα να τους διαλύσουν οι Αθηναίοι και να τους τρέψουν σε φυγή. Ο φόβος αυτός  ονομάστηκε πανικός, από τον Πάνα.

Δες




 


Η Γ΄εκστρατεία των Περσών , 480 - 479πΧ

   Ο Βασιλιάς των Περσών Ξέρξης που διαδέχθηκε στο θρόνο τον πατέρα του Δαρείο, άρχισε μια μεγάλη προετοιμασία για να επιτεθεί και πάλι στις ελληνικές πόλεις. Η προετοιμασία αυτή κράτησε 4 χρόνια και συγκεντρώθηκε ο μεγαλύτερος στρατός που είχε δει μέχρι τότε η ανθρωπότητα. 

  Την Άνοιξη του 480 ξεκίνησαν και για να περάσει όλος αυτός ο στρατός με ασφάλεια κατασκευάστηκαν 2 σημαντικά έργα:
-μια πλωτή γέφυρα στον Ελλήσποντο και 
-μια διώρυγα στον Άθω, στο Άγιο Όρος 

Στο μεταξύ οι ελληνικές πόλεις - κράτη, επιδή φοβούνταν νέα περσική επίθεση ,είχαν το 481 συνεδριάσει στην Κόρινθο κι είχαν αποφασίσει να αντιμετωπίσουν όλες μαζί ενωμένες τους Πέρσες. 

 Η περσική στρατιά έφτασε ανενόχλητη μέχρι  τις Θερμοπύλες. 




Μάχη  των Θερμοπυλών  (17 με 19 Αυγούστου 480 π.Χ)

 Οι αντίπαλοι 

Πέρσες : Ο Ηρόδοτος υπολογίζει τους στρατιώτες του Ξέρξη – σε πεζικό, ναυτικό, ιππικό – 2,5 εκατομμύρια.  Ο αριθμός αυτός είναι υπερβολικός. Νεότεροι ιστορικοί πιστεύουν ότι στρατός ξηράς θα ήταν περίπου 500.000 άτομα. Στα στενά όμως των Θερμοπυλών δεν μπορούσε όλος αυτός ο στρατός ναναπτυχθεί μετωπικά. 

 Έλληνες: Ο ελληνικός στρατός που συγκεντρώθηκε στις Θερμοπύλες ήταν περίπου 6.000 στρατιώτες από διάφορες πόλεις κι ανάμεσά τους 300 Σπαρτιάτες με αρχηγό το βασιλιά τους Λεωνίδα

Η μάχη 

Στόχος των Περσών ήταν να περάσουν τα στενά των Θερμοπυλών για να κατευθυνθούν προς την Αθήνα και τη Ν. Ελλάδα.


 
Ο Ξέρξης στρατοπέδευσε για 4 μέρες.Ίσως γιατί ήθελε να κάνει συντονισμένη επίθεση, ίσως γιατί πίστευε ότι θα εγκατέλειπαν το στενό οι Έλληνες. 
Έστειλε κήρυκες στο Λεωνίδα ζητώντας του να του παραδώσει τα όπλα. Τότε όμως πήρε την αγέρωχη απάντηση από το βασιλιά των Λακεδαιμονίων: "Μολών Λαβέ" (= έλα να τα πάρεις με μεγάλο κόπο). 





 1η μέρα μάχης (5η μέρα)

 Οι Πέρσες εξαπέλυσαν τρεις σφοδρές επιθέσεις, αλλά δεν κατόρθωσαν να νικήσουν τους Έλληνες. 

 2η μέρα μάχης (6η μέρα)

Ο  Ξέρξης ρίχνει στη μάχη το επίλεκτο σώμα των Αθανάτων, όμως κι εκείνοι αποτυγχάνουν. 
 Το βράδυ παρουσιάστηκε στο Μεγάλο Βασιλιά ένας κάτοικος της περιοχής, ο προδότης Εφιάλτης, ο οποίος αποκάλυψε την ύπαρξη  ενός μονοματιού, της Ανοπαίας ατραπού, και οδήγησε τους Αθανάτους  από το μονοπάτι αυτό στα νώτα των Ελλήνων. Οι Φωκείς που φύλαγαν το μονοπάτι αιφνιδιάστηκαν, εγκατέλειψαν  τις θέσεις τους κι έτσι οι Πέρσες κατάφεραν να κυκλώσουν τους Έλληνες. 

3η μέρα μάχης (7η μέρα)

Ο Λεωνίδας πληροφορήθηκε  τι είχε συμβεί. κι αφού δεν υπήρχε πια καμιά ελπίδα για νίκη ή σωτηρία, ζήτησε απ' τους συμμάχους ν' αποχωρήσουν για να σωθούν και να χρησιμοποιηθούν σ' άλλες μάχες. Ο ίδιος με τους 300 Σπαρτιάτες αποφάσισε να παραμείνει στη θέση του πιστός στο χρέος του. έμειναν και 700 Θεσπιείς με αρχηγό τον Δημόφιλο.

Ο Λεωνίδας αποφάσιζε να επιτεθεί πρώτος  μετωπικά, βγαίνοντας έξω από το τείχος, για να προξενήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερες απώλειες στον εχθρό. 

 Στην μάχη που επακολούθησε χιλιάδες Πέρσες σκοτώθηκαν και οι υπόλοιποι υποχώρησαν προς την θάλασσα. 

Όταν  όμως τα σπαρτιάτικα δόρατα έσπασαν, οι Σπαρτιάτες άρχισαν να έχουν απώλειες και ένας από τους πρώτους που έπεσαν ήταν ο Λεωνίδας. 

   Γύρω από το σώμα του μία από τις πιο σκληρές μάχες έλαβε μέρος. Τέσσερις φορές οι Πέρσες επιτέθηκαν να το πάρουν και τις τέσσερις απωθήθηκαν. 

    Στο τέλος, οι Σπαρτιάτες εξαντλημένοι και πληγωμένοι, μεταφέροντας το σώμα του Λεωνίδα, αποσύρθηκαν πίσω από το τείχος, αλλά περικυκλώθηκαν από τον εχθρό, που τους σκότωσε με βέλη

 Στο σημείο εκείνο στήσανε μνημείο. Το επίγραμμα ήταν του ποιητή Σιμεωνίδη: 
  "Ω ξείν αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις, ότι τήδε κείμεθα,
           τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι
".
Δες
 


Η ναυμαχία στη Σαλαμίνα28ή 29 Σεπτεμβρίου 480π|Χ
    Στη συνέχεια ο περσικός στρατός προχώρησε προς την Αθήνα, που τη βρήκε άδεια. Τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι είχαν μεταφερθεί στα γύρω νησιά, ενώ οι άντρες ήταν στα πλοία. 
Ο περσικός στόλος από το Αρτεμίσιο έπλευσε στο Φάληρο. 
  Οι περισσότεροι Έλληνες στρατηγοί εκτός από τον Αθηναίο Θεμιστοκλή 'ηθελαν να γίνει η ναυμαχία στον Ισθμό της Κορίνθου, ώστε σε περίπτωση που έχαναν να κατάφερναν οι επιζώντες να υπερασοπιστούν τις πόλεις της Πελοποννήσου. 
Στο συμβούλιο που έγινε ο Θεμιστοκλής απείλησε ότι θα έπαιρνε τα 192 πλοία των Αθηναίων και θα έφευγε. Ο Σπαρτιάτης αρχηγός υποχώρησε. 
όμως την επόμενη μέρα πάλι οι στρατηγοί ήθελαν να φύγουν για τον Ισθμό. Τότε ο Θεμιστοκλής έστειλε τον παιδαγωγό των παιδιών του, τον Πέρση Σίκινο, να πει στον Ξέρξη ότι οι Έλληνες ετοιμάζονται να φύγουν κι ότι αν ήθελε να τους νικήσει, έπρεπε να τους  αποκλείσει και να τους αιφνιδιάσει. 

Ο Ξέρξης πίστηκε και διέταξε το στόλο του να κινηθεί και να αποκλείσει τους Έλληνες. Πράγματι ο περσικός στόλος απόκλεισε την είσοδο και την έξοδο των στενών και κατέλαβε την Ψυττάλεια.  Μάταια, όμως,  περίμεναν οι Πέρσες όλη τη νύχτα να κινηθεί ο ελληνικός στόλος. Οι Έλληνες  είχαν ενημερωθεί από τον Αριστείδη, που τη νύχτα πέρασε κρυφά, για τις κινήσεις των Περσών. 


  Ο Ξέρξης έκτισε  θρόνο  στο όρος Αιγάλεω για να παρακολουθήσει τη μεγάλη νίκη του στόλου. Επίσης τοποθέτησε και 400 άντρες στο νησί Ψυττάλεια, για να   να σκοτώσουν ή να αιχμαλωτίσουν όσους  Έλληνες ναυαγούς κατέληγαν εκεί.


Με το χάραμα ο ελληνικός στόλος επιτέθηκε.Τα περσικά πλοία πρέπει να ήταν γύρω στα 670, ενώ τα ελληνικά περίπου 366 - τα 192 / 200 αθηναϊκά.







 


Η νίκη των Ελλήνων ήταν συντριπτική. Οι Πέρσες έχασαν τουλάχιστον 200 πλοία, και μεγάλο μέρος των πληρωμάτων τους, επειδή δεν γνώριζε κολύμπι. Αντίθετα οι Έλληνες έχασαν (μόνο) 40 πλοία . Ο Ξέρξης, αφού παρακολούθησε από το θρόνο του τη συντριβή, αναχώρησε  με τα υπολείματα του στόλου του  , αφήνοντας το Μαρδόνιο να συνεχίσει τον πόλεμο. 

Η  Ναυμαχία της Σαλαμίνας έγινε θρυλική και  θέμα για τους ρήτορες και τους μεγάλους τραγικούς  ποιητές: οι Φοίνισσες του Φρυνίχου και οι Πέρσες του Αισχύλου έχουν σημείο αναφοράς τη νίκη των Ελλήνων.   


κάνε κλικ και πήγαινε :

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου